Marka yenileme işlemleri, tescilli markaların koruma süresini uzatmak için yapılan resmi başvurulardır. Türkiye’de marka tescilleri, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından yürütülmekte olup, 10 yıl geçerli olan bu tescil 10 yılda bir yenilenmediği takdirde marka, marka hakkı düşer. 2025 itibariyle yürürlüğe giren, marka yenileme sürecinde dikkat edilmesi gereken önemli bir konu var: 3. sınıf ve sonrası için uygulanan ek harç bedelleri.
Marka tescil işlemleri, Nice Sınıflandırması olarak bilinen uluslararası sisteme göre yapılır. Bu sınıflandırmaya göre;
- 1–34 arası sınıflar mal gruplarını,
- 35–45 arası sınıflar hizmet gruplarını temsil eder.
Marka başvurusu sırasında, hangi mal veya hizmetlerde kullanılacağı belirtilir ve her sınıf için ayrı ücretlendirme yapılır. İşte bu noktada, marka sınıf sayısı, tescil ve yenileme maliyetlerini doğrudan etkiler.
Marka Yenileme Sürecinde 3. Sınıf ve Sonrası Neden Ek Harca Tabidir?
TÜRKPATENT tarafından uygulanan sisteme göre:
- İlk iki sınıf için sabit bir yenileme harcı ödenir.
- 3. sınıf ve sonrası her ilave sınıf için ayrıca harç bedeli tahsil edilir.
Bu uygulama, sistemin hem mali hem de işlevsel olarak daha sürdürülebilir hale gelmesi için hayata geçirilmiştir.
- Sınıf ve Sonrası Ek Harç Uygulamasının Amaçları
- Kullanılmayan sınıfların sistemden elenmesi
Pek çok marka sahibi, markasını daha sonra kullanma ihtimaliyle birden fazla sınıfta tescil ettiriyor. Ancak bu sınıfların büyük kısmı hiç kullanılmıyor. Ek harçlar, markaların gerçekten kullanıldığı sınıflarla sınırlandırılmasını teşvik ediyor. - Kötüye kullanımı önlemek
Marka sahipleri bazen “alan kapatma” stratejisiyle birçok sınıfı tescil ettirerek rekabeti engellemeye çalışıyor. Bu da adil rekabeti zedeliyor. Ek ücret uygulamasıyla, bu tür davranışları azaltmak hedefleniyor. - Kamu kaynaklarının etkin kullanımı
Marka sisteminin dijital arşivleme, inceleme ve yenileme işlemleri kamuya ciddi bir maliyet oluşturuyor. Ek harç bedelleri bu hizmetlerin finansal sürdürülebilirliğini sağlıyor.
Marka Sahipleri İçin Ek Harçların Etkileri Nelerdir?
Avantajlar
- Stratejik Marka Yönetimi: Marka sahipleri, gerçekten kullandıkları sınıflarda kalmayı tercih ederek daha verimli bir marka portföyü oluşturur.
- Sistem Temizliği: Kapsamı çok geniş ancak atıl durumdaki tesciller azalır, veritabanı daha sağlıklı hale gelir.
- Rekabetin Korunması: Alan kapatma niyetiyle yapılan tescillerin önüne geçilir.
Dezavantajlar
- Maliyet Yükü Artar: 3’ten fazla sınıfta tescilli markaların yenileme masrafı artar. Özellikle küçük işletmeler ve girişimler bu durumdan olumsuz etkilenebilir.
- Yurt dışı yatırımcı için caydırıcı olabilir: Çok sınıflı marka sahipleri, yüksek yenileme bedelleri nedeniyle markayı tüm sınıflarda korumaktan vazgeçebilir.
Sonuç: Marka Yenilemede Ek Harç Uygulaması Ne Anlama Geliyor?
- sınıf ve sonrası için alınan ek harç bedeli, Türk marka sisteminin daha verimli çalışmasını sağlamayı hedefleyen stratejik bir düzenlemedir. Marka sahipleri için bu uygulama, hem ek maliyet anlamına gelir hem de tescil stratejilerinin yeniden değerlendirilmesini zorunlu kılar.
Markanızı gerçekten kullandığınız alanlarda güçlü tutmak ve gereksiz harçlardan kaçınmak için yenileme sürecine zamanında ve bilinçli yaklaşmalısınız.
